SAĞLIKLI İLETİŞİM
“İnsanların iki gözü, iki kulağı ve sadece bir ağzı vardır. Bu yüzden konuştuğumuzun dört katı kadar görmeli ve dinlemeliyiz.” der eski bir Kızılderili sözü...
İletişimde temel becerilerimizi geliştirmemiz işte bu unsurların iyi kullanımına bağlıdır: dinlemek, netleştirmek, soru sormak, gözlem yapmak, izin almak ve geri bildirim vermek…
Dinlemek
Dinlemenin 5 farklı seviyesi vardır; iyi bir dinleyici olmak ve dinlemede 4. ve 5. seviyelere ulaşabilmek bize etkili ve sağlıklı bir iletişimin de kapılarını açacaktır.
- Seviye 1 / Konuşmak için sıra beklemek: Burada gerçek bir dinleme yoktur. Kişi kendi anlatacaklarına odaklanmıştır, konuşmak için karşısındakinin susmasını bekler.
- Seviye 2 / Kendi deneyimini paylaşmak: Bu seviyede, dinleyen kişi yine kendi söyleyeceklerine odaklıdır. Ancak bu seviyede iki tarafın da konusu aynıdır.
- Seviye 3 / Akıl vermek: Bu seviyede, kendi hayat tecrübemize dayanarak en iyisini ve en doğrusunu kendimizin bildiğimizi varsayarak akıl vermeye kalkarız.
- Seviye 4 / Daha fazlası için sormak: Bu seviyede, dinleyen kişi karşı tarafı daha iyi anlamak için sorular sorar ve daha fazlasını anlatması için onu teşvik eder.
- Seviye 5 / Sezgisel Dinlemek: Bu seviyede, dinleyici kendi sezgilerini kullanarak konuşmacının anlattıklarının altında yatan gerçek duyguları keşfetmeye çalışır.
Netleştirmek
Aslında bir nevi ağzımızdan çıkanı kulağımızın duymasını sağlar. Netleştirmek, kişilerin sözlerini, anlamı daha açık ve net bir hale getirmek için farklı bir formatta kendilerine tekrarlamaktır. Bu sayede iki tarafın da sözlerinin doğru anlaşıldığından emin olunur.
İletişimde doğru duymamak ve anlamamaktan dolayı pek çok kez iletişim kazaları yaşanıyor. Çalışma arkadaşlarınız, müşteri / hastanızınıza söylediklerini, papağan gibi tekrar ederek değil ama farklı bir yaklaşımla ‘…bunu mu demek istedin/iz? …diyorsun/uz doğru mu?’ diye sormak uygun olacaktır.
Güçlü Soru Sormak
Rasyonel düşünceyi harekete geçirmek ve kör noktalarda kalmış fikirlere ışık tutmak için kullanılan tartışma ve soru sorma yöntemi; Sokratik yöntem olarak da bilinir. Böylelikle öğrenilmiş bilgilerden ve kör inançlardan kaynaklanabilecek çözümsüz olduğu düşünülen konulara bile başka bir gözle bakılması sağlanabilir. Eczanenizdeki çalışma arkadaşlarınıza, müşteri / hastanıza güçlü sorular sorarak ihtiyaçları ortaya çıkarabilir, inançlarını ve düşündüklerini tekrar değerlendirmelerini sağlayabilirsiniz.
Gözlemlemek
Sezgilerimiz aslında en değerli hazinemiz… Ancak önyargısız olmamız ve içtenlikle bunu paylaşmamız da son derece önemli... Kişilerin sadece söylediklerini dinlemek değil söylemediklerini de anlayabilmek ancak gözlem yeteneğinin gelişmesi ile mümkündür. Çalışma arkadaşlarınızın, müşteri / hastalarınızın beden dilini, gizli kalmış isteklerini, güçlü yanlarını, ses tonu ve konuşma ifadelerini, eylemlerini yapış biçimini, iş ve sosyal çevresindeki tutumunu ve algılarını gözlemlemek onlarla doğru iletişim kurmanıza yardımcı olacaktır.
Geri Bildirim Vermek
Başkalarının özel alanlarına girdiğimizi hissettiğimiz durumlarda izin isteme, insanlara daha güvenli yardımda bulunduğumuzu gösterir ve söyleyeceklerimizi dinlemelerine olanak tanır. İster çalışma arkadaşlarınız ister müşteri / hastanız olsun ‘izninle/izninizle bir gözlemimi paylaşmak istiyorum, … izninle/izninizle bir konuda fikrimi söylemek istiyorum…’ diyerek iletişime olumlu başlangıçlar yapmak mümkün… Geri bildirim vermek kişinin kendisi ile ilgili bilmediği ya da farkında olmadığı birçok alana ışık tutar ve gelişmesine de yardımcı olur.
Görünen o ki, iletişim çok kolay gibi görünen ama oldukça zor bir süreç… Sağlıklı ve etkili bir iletişimin sizin elinizde olduğunu bilseydiniz, karşınızdakilerden beklemeseydiniz ne değişirdi hayatınızda? Bugün yapmadığınız neyi yapardınız? Ya da yaptığınız neyi yapmazdınız?
Ankara’da doğdu. İ.Ü Arkeoloji lisansı ardından Eskiçağ Tarihi yüksek lisansı yaptı. İkinci üniversite olarak İnsan Kaynakları eğitimi aldı. Mesleki bilgi ve birikimleri ile turizm, operasyon ve insan kaynakları alanlarında çalıştı. Bu süreçte çok sayıda ‘Kişisel Gelişim’ eğitimi ve ICF, AC, ACSTH onaylı ‘Uluslarası Yaşam Koçluğu’ ve ‘Kurumsal Koçluk’ eğitimleri aldı.
2012 yılından beri Fortiks Eğitim Danışmanlık’ta Genel Koordinatör olarak görev yapıyor ve personel performans sistemlerini yürütüyor. Performansı artıran, başarı ve mutluluk hedefli; koçluk teknikleri, IK ve personel performans yönetimi, beden dili, imaj ve iletişim eğitimleri veriyor. Bugüne kadar Türkiye’nin çeşitli şehirlerinde 1000’e yakın eczane teknisyeni ile birebir çalıştı ve eczane teknisyenlerine yönelik koçluk çalışmaları yaptı.
Kollektif bir çalışma olarak yayınlanan ‘Koçluk Teknikleri’ yazarlarından olan Öznur Selçuk, sağlık sektöründeki özel konsept dergilerin editörlüğünü yürüttü ve halen yürütüyor.
oznur@fortiks.com