SOSYAL MEDYA VE YAPAY ZEKA

İlk olarak Twitter, Facebook, Instagram gibi kelimeler girdi hayatımıza. Şimdilerde ise artık ilkel kelimesini oldukça aşmış seviyede öğrenme yeteneğine sahip robot cihazları, ‘artificial intelligance’ terimini yani ‘yapay zeka’ kelimesini çok sık duymaya başladık. Peki bu yapay zeka denilen şey işin neresinde? Neyi düşünüyor? Neyi farklı yapıyor? Gerçekten de analiz edebiliyor mu?

Yapay Zeka Nasıl Öğreniyor

Bir bebek olduğunuzu hayal edin. Girdi noktalarınızı, duyu organlarınızı, çıktı noktalarınızı ise henüz kontrol etmekte zorlandığınız hareket sistemleriniz oluşturuyor. Yaşadıkça, dokundukça, düştükçe kalktıkça öğreniyorsunuz. Bir merdivenin başındasınız. Daha önce adım attınız ve düştünüz. Ne kadarlık bir yükseklikten düştüğünüzü gözünüz gördü ve analiz etti; artık o yükseklikte bir yer algıladığı zaman oradan düşebileceğinizi, atlamamanız gerektiğini size çıktı olarak sunuyor. İşte öğrenen yapay zekalar çok kaba bir anlatımla olsa da aynen bunu yapıyorlar. Sensörleriyle veya girdi verileriyle bilgileri topluyorlar, analiz ediyorlar, geçmiş tecrübelere bakıyorlar ve bir karar mekanizması oluşturuyorlar.

Artık günümüzde yapay zeka denilince akla sadece bu kadarı da gelmiyor; ilerleyen teknolojiyle tamamen bilgisayarların içinde kod parçacıkları olarak verileri süzen program yapıları, kendi kendini geliştiren kod parçacıkları, kendi yazılımını düzelterek yeniden yazan programcıklar da geliyor.

İşte dananın kuyruğu dediğimiz şey de burada kopuyor!

İsimleri de Var

Her geçen gün yazı ve cümle tanıma üzerine daha fazla şey öğrenen bu yapay zeka programcıkları, verilen işleri yerine getirmekte çok daha başarılı. Bunların isimleri de var bu arada; Alexa, Siri, Cortana, Watson isimlerini duymuşsunuzdur. Mesela Jessie isminde bir arkadaşımız var. Onunla sohbet edebilirsiniz, Facebook Messenger konuşmalarınızı o izliyor. Bir sohbet robotu değil ama sorduklarınıza cevap verebilir. Ross; IBM şirketine fikirler sunmak üzere sıfır maaşlı çalışan, milyonlarca GB veriyi sürekli izleyip analiz eden bir yapay zeka. Kensho ise bankalar için çalışıyor, kendisi bir finansal analist. Bir de Mabu var, sağlık alanında ilaç atığını azaltmayı hedefliyor, sizinle sohbet ediyor, sizin kullanım alışkanlıklarınızı analiz ediyor, ortak bir veri havuzu ile atığın nasıl azaltılabileceğine dair raporlar sunuyor.

Yapay Zeka Takipte

Sosyal medyada sohbet etmek, içerik üretmek, ürettiklerimizi sevdiklerimizle hatta belki tüm dünyayla paylaşmak evet çok zevkli ama unutmayın yapay zeka hep peşinizde ve sizi izlemekten hiç sıkılmıyor! Sadece bu kadarı da değil, arka planda devasa analizler ve veri toplama işlemi gerçekleşiyor. ‘Big data’ dediğimiz bambaşka bir hadise var ki tam da işin bu noktasında devreye giriyor. İnternet kullanıcısı olarak sizin hangi web sayfalarını ziyaret ettiğiniz, hangi saat dilimlerinde hangi web servislerini kullandığınız, ne zaman neler almayı tercih ettiğiniz, hatta chat yaparken, mesaj yazarken hangi hızla klavye kullandığınız dahi gelişmiş web arşivleyici programlar tarafından ileride yapılacak analizlerde kullanılmak üzere saklanıyor.

Gelecekte Bizleri Neler Bekliyor

Gelecekte düşünülen şey ise iwatch tarzı giyilebilir teknolojilerin daha da yaygınlaştırılması ve deri altı çiplerin kullanıma girmesi ile dijital sağlık verilerinizin de anlık olarak kontrol altında tutulması olacak hiç şüphesiz. Tabi yine hiç şüphe yok ki sağlığımızı analiz eden yapay zeka bunu da kullanacak. Çünkü hangi insanların sağlıklı veya hasta olduğunu biliyor, böylece hasta veya sağlıklı insanların nasıl tepkiler verdiğini ve hareket ettiğini, neler yazdığını, neleri beğendiğini de öğrenmiş olacak. Hem de milyarlarca kişilik bir havuzdan yapmış olacak bunu. Kendi kendine: “Her gün ortalama olarak 34 dakika 22 saniye telefonu elinde 22 derece açıyla tutarak Facebook’ta 88 nabız ortalama ile vakit geçiren X kişisi, son 3 gündür telefonunu 55 derece açıyla tutarak 110 nabız ortalama ile 11 dakika 22 saniye elinde tuttu.” diyecek ve bu veriyi analiz edecek. Analiz sonucunda “Kişinin bileğinde hasar olabilir.”, “Kişinin gözleri yorgun olabilir.” veya “Artık içerik onun ilgisini çekmiyor.” diyebilecek. Bölgenin sıcaklığına bakacak, sıcaklığın değişimi ile kişilerin tepkilerindeki değişimleri görecek. Hastalık ve endemi analizleri yapacak. Bunu ilaç Ar-Ge'si için, farmakovijilans advers etkilerin tespiti için kullanacak.

Yapay zekalar, sosyal medyayı kullanarak kendi kendilerini geliştirmeye devam ediyorlar. En sık kullanıldığı alan şu an reklam çalışmaları ve finansal işlemler olsa da sosyal medya alanında etkileri arttıkça sağlık verilerini toplayan çiplerin kullanımı yaygınlaştıkça toplumsal sağlığı geliştirmede insanlığa büyük hizmetlerde bulunacakları kesin.

Dünyanın gelmiş geçmiş en büyük girişimcisi olarak nitelendirebileceğimiz Elon Musk'ın bir röportajında dediği gibi “Diğer taraftan belki de yapay zeka insanlık için en büyük tehlikedir.” kim bilir!..